Πολύτιμα φυτά και βότανα της ελληνικής χλωρίδας, η αξία των οποίων είχε επισημανθεί από τον Ιπποκράτη, αποτέλεσαν τη βάση της σύγχρονης φαρμακολογίας, συμβάλλοντας στη θεραπεία πολλών ασθενειών. Από τον φλοιό της ιτιάς βγήκε η ασπιρίνη, από το υπερικόν (βάλσαμο ψυχής για τους αρχαίους), ένα από τα καλύτερα ελαφρά αντικαταθλιπτικά στον κόσμο, από την εφέδρα το βρογχοδιασταλτικό εφεδρίνη, από τα κούμαρα ένα σπουδαίο αντιπηκτικό, η κουμαρίνη...
Πολλά από τα φάρμακα αυτά έχουν τζίρο πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, ενώ άλλα θεραπευτικά φυτά του Ιπποκράτη μπορεί να τα βρίσκει κανείς αποξηραμένα, αλλά και σε σκευάσματα σε μικρά καταστήματα με μπαχαρικά - μυρωδικά στις κεντρικές αγορές των μεγάλων πόλεων, είτε ως καλλυντικά σε σύγχρονες εμπορικές συσκευασίες.
Ο κήπος του Ιπποκράτη, που δημιουργήθηκε φέτος στην Κω, αποτελεί μια μικρή όαση με φυτά που περιλαμβάνονται στην Ιπποκρατική συλλογή στον χώρο των 380 στρεμμάτων του Διεθνούς Ιπποκράτειου Ιδρύματος κοντά στο Ασκληπιείο.
«Η φύτευση των πρώτων εκατό ειδών από τα φυτά αυτά», αναφέρει στην «Κ» ο πρόεδρος του Ιδρύματος καθηγητής Στέφανος Γερουλάνος, «έγινε τον Φεβρουάριο, ενώ έχει προγραμματιστεί να φυτευτούν άλλα πενήντα είδη, που ενδημούν στο νησί. Ειδική σήμανση θα πληροφορεί τους επισκέπτες για τη χρήση και τις θεραπευτικές τους ιδιότητες, γιατί πολλά από αυτά παραμένουν σε χρήση και σήμερα ως βότανα, σκευάσματα φάρμακα και καλλυντικά. Ως καλλυντικά έχουν παραμείνει σχεδόν όλα».
Τα φυτά αυτά αποτελούν τη ζωντανή ιστορία της ιατρικής, την οποία ο καθηγητής δίδαξε επί σειρά ετών στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων: «Θέλουμε» τονίζει ως πρόεδρος και του Διεθνούς Ιπποκράτειου Ιδρύματος, που έχει αναλάβει αρκετές πρωτοβουλίες, «να ενώσουμε όλες τις δυνάμεις των ιστορικών, ώστε να υπάρξει μια καλύτερη προβολή της αρχαίας ελληνικής ιατρικής και των αρχών της ηθικής και δεοντολογίας που έθεσε.
Στο πέρασμα από τη μυθολογία στην ιστορία της Ιατρικής ο Ιπποκράτης είχε αναγνωρίσει ως θεραπευτικά 256 φυτά και αργότερα ο Διοσκουρίδης 500 από τα 6.000 που περιλαμβάνονται στην ελληνική χλωρίδα, δηλαδή το 8%. Σήμερα έχει ερευνηθεί μόνο το 5% των 600.000 φυτών που φυτρώνουν παγκοσμίως, ενώ χιλιάδες είδη κινδυνεύουν με αφανισμό...
Ισχυρή δράση
Η δράση όχι μόνο των φαρμάκων, αλλά και πολλών συμπυκνωμένων παρασκευασμάτων που προέρχονται από τα φυτά αυτά, είναι πολύ ισχυρή. Πολλά από αυτά καλό είναι να διακόπτονται προ των επεμβάσεων. «Το σκόρδο», αναφέρει ο κ. Γερουλάνος, «επειδή δρα στα αιμοπετάλια, πρέπει να διακόπτεται επτά μέρες πριν, κυρίως όταν λαμβάνεται υπό μορφή δισκίων. Η εφέδρα πρέπει επίσης να διακόπτεται τουλάχιστον είκοσι τέσσερις ώρες πριν και το υπερικόν πέντε ημέρες νωρίτερα».
«Το υπερικόν είναι αυτή τη στιγμή το δεύτερο σε έκταση αντικαταθλιπτικό στον κόσμο. Παλαιότερα το χρησιμοποιούσαν οι γιαγιάδες σαν τσάι, όταν τα παιδιά δεν κοιμόντουσαν.
Στα Γιάννενα η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει χρηματοδοτήσει την καλλιέργειά του για να συγκριθεί με το γερμανικό και το αγγλικό, που ως βότανα κάνουν δύο δισεκατομμύρια ευρώ τζίρο τον χρόνο».
Από την εφέδρα, που είναι ένας θάμνος με κόκκινα σποράκια σαν κουκούτσι από κεράσι, βγαίνει ένα διάσημο βρογχοδιασταλτικό, η εφεδρίνη, η οποία «καλμάρει» τον βήχα. Τα κούμαρα, όπου είναι ώριμα (κόκκινα) τα στέγνωναν και τα χρησιμοποιούσαν σαν σκόνη για τις θρομβοφλεβίτιδες. Από τον φλοιό της ιτιάς που στα λατινικά λέγεται salix, εξ ου και σαλικυλικό οξύ, βγήκε η ασπιρίνη, η οποία χρησιμοποιείται σαν αντιπυρετικό πάνω από εκατό χρόνια. Και τελευταία βρέθηκε ότι δρα ενάντια στην αρτηριοσκλήρυνση και τα αιμοπετάλια.
«Οταν πάρεις ασπιρίνες -διευκρινίζει ο καθηγητής- δεν λειτουργούν τα αιμοπετάλια και ως εκ τούτου δεν παθαίνεις θρόμβωση. Στην αρχαιότητα έκαναν σκόνη τη φλούδα και χρειάζονταν μεγαλύτερες ποσότητες, όμως και τότε ο πυρετός έπεφτε. Το θεωρούσαν εκπληκτικό, γιατί δεν ήξεραν ότι ο πυρετός αποτελούσε αντίδραση του οργανισμού σε πολλές ασθένειες. Εριχνε τον πυρετό, άρα θεράπευε»…
Το χαμομήλι
Τα φυτικά φάρμακα είναι πάρα πολλά. Το πιο συνηθισμένο φυτό, το χαμομήλι, το χρησιμοποιούσαν με λίγο μέλι και λεμόνι για τον πονόλαιμο και με αυτό γιατροπορεύτηκαν πολλές γενιές. «Από το χαμομήλι βγαίνει το kamilosan, που χρησιμοποιείται για πλύση ανοικτών πληγών», σημειώνει ο πρόεδρος του Διεθνούς Ιπποκράτειου Ιδρύματος, επισημαίνοντας ότι η χρήση των φυτών είναι απεριόριστη σε καλλυντικά, κρέμες, σαμπουάν. Για όσους θα ήθελαν να επωφεληθούν από τις γνώσεις του παραθέτουμε μία αρχαία συνταγή, που αποτελεί τη βάση για πολλές αλοιφές, αλλά και μόνη της ενυδατώνει και λέγεται ότι περιορίζει τις κηλίδες του δέρματος. «Ζεσταίνετε αμυγδαλέλαιο και μέσα λιώνετε κερί από μέλισσα. Προσθέτετε δύο-τρία κομμάτια μαστίχας Χίου. Οταν λιώσουν και γίνουν όλα μία μάζα το αφήνετε να κρυώσει. Βγαίνει μία κάτασπρη κρέμα εξαιρετικά ευχάριστη, που μπορεί να παρασκευάσει ο καθένας».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου